در سلسله عوامل تولید ، موارد متعددی وجود دارد که به ارکان 6 گانه تولید معروف هستند:


1 . بازار 2. سرمایه 3 . نیروی کار 4 . ایده و ابتکار 5. مواد اولیه 6 . فرهنگ تولید


در کشورما تقریباً تمام موارد فوق وجود دارداما کلیدی ترین نقش و موثرترین عامل ازمیان موارد فوق ، فرهنگ تولید است.
فرهنگ، عموماً نقش به سزایی در رشد وتوسعه فردی و اجتماعی ایفامی کند و عموماً اصلی ترین عاملی که یک کشور را به لحاظ
اقتصادی بر دیگری برتری می دهد، فرهنگ رفتار اقتصادی درآن است.
تفاوت بین جوامعی که کالای گران شده توسط دولت خود را تحریم می کنند با جوامعی که به جای تحریم آن، کالاهای بیشتری را
خریداری کرده و انبار می کنند، تنها و تنها در فرهنگ مصرف است.
فرهنگ تولید را در5 دسته میتوان تبیین کرد:


1 . فرهنگ سرمایه گذاری
همه میدانیم ،نقدینگی که دراختیار مردم است، اگر درست وهوشمندانه هدایت شود، میتواند نقش بزرگی در رونق تولید
ایفاکند. مهم ترین عامل آن است که آحاد جامعه به این نتیجه برسند که سرمایه گذاری در تولید به مراتب بهتر و سودمند تر
از سپرده گذاری دربانک ها است.
بسیاری ازخانواده ها می توانند با تخصیص مقداری از سرمایه خود به ایجاد یک کسب وکارنوپا و یا حتی خانگی اقدام کرده و با
تولید یک کالای مفید و موردنیاز جامعه، نقش خودرا در رونق تولید ایفاکنند. واین مردمی کردن اقتصاد است.


2 . فرهنگ مصرف صحیح
در این بخش، قشرنخبگانی جامعه، دانشگاهیان،دانشجویان، طلاب و روحانیون باید از تمام ظرفیت ها و تریبون های در
اختیارخود استفاده کرده و فرهنگ مصرف صحیح را بین افراد جامعه و خانواده ها نهادینه کنند.
عدم ترویج مصرف گرایی،که در اقتصاد مقاومتی به ان اشاره شده به ما کمک میکند تا کالاهای کلیدی را درداخل کشور تولید
کرده و کالا های لوکس را برای بازارهای خارج از کشور طراحی و توسعه دهیم. واین اصلاح الگوی مصرف است.


3 . فرهنگ تولیدکالای باکیفیت
موضوع بعدی که اهمیت فوق العاده ای دارد، اهتمام برتولید کالاهای باکیفت است تا بتوان ضمن جلب رضایت مصرف کننده ،
نام ساخت ایران را هرچه بلند تر و پرآوازه تر در سطح جهانی مطرح کرد. این بخش، حمایت ها و قوانین خاصی را می طلبد.
بهترین قانون، ایجاد یک شبکه تعاملی بین مصرف کنندگان است تا ضمن اشراک تجربیات مصرف خود ازکالای ایرانی،
کالاهای بی کیفیت را تحریم اجتماعی کرده و آن را ازچرخه تولید خارج کنند.دقت کنیم که هدف ما رونق تولید است اما نه به
هرقیمتی. واین یعنی اعتبارسازی برای کالای ایرانی.


4 . فرهنگ رقابت در سطح بین المللی
تمامی تولید کنندگان اعم از تولیدکنندگان خرد و کلان ، باید دیدگاه خودرا صادراتی کنند و محصولی راتولیدکنند که دروهله
اول تامین نیاز داخل باشد و بعد ازآن بازار های کشورهای همسایه و فراتر ازآن را هدف قراردهند.کالای باکیفیتی که باهدف
صادرات تولیدشود، میتواند بازارهای زیادی را فتح کند واعتبار کالای ایرانی را درسطح بین المللی حفظ کند.این یعنی هویتسازی.


5 . فرهنگ عدم اتکا به دولت
متاسفانه عموم مردم جامعه به حمایت های دولت برای شروع یک کسب و کار متکی هستند. اما باید این فرهنگ را در بین
افراد نهادینه کرد که نباید همیشه به دولت متکی بود چون این امر، از اساسی ترین اصول مردمی شدن اقتصاد است. معتقدم
کارها باید درچهارچوب قانونی باشد اما اتکابه کمک های مالی از سوی دولت باید حداقل شود.این یعنی استقلال تولیدکننده.
علی جوان 
شهریور 98